جنس ایمپلنت هایی که امروزه ساخته می شوند؛ معمولا از مواد مختلفی مانند: آلیاژ تینایوم، زیرکونیا، آلیاژهای طلا و فولاد ضد زنگ می باشد. سال‌ها پیش، یک دندانپزشک سوئدی دریافت که تیتانیوم در تماس با استخوان بدون هیچ تغییری باقی می ماند و استخوان به درستی بر روی سطح فلز تیتانیوم رشد می کند؛ و این فلز در استخوان ثابت و بدون حرکت باقی می ماند؛ که این امر منجر به ساخت ایمپلنت‌های امروزه شد. دکتر فرهاد اسماعیلی بهترین متخصص ایمپلنت اصفهان در این مقاله شما را با انواع جنس ایمپلنت آشنا می کند.
فهرست مطالب
انواع جنس های استفاده شده در ساخت ایمپلنت
امروزه اکثر ایمپلنت های موجود در بازار از جنس های گوناگونی ساخته می شوند که معروف ترین آنها از جنس های زیر ساخته میشوند:
- زیرکونیا
- تیتانیومی
- آلیاژهای طلا
- فولاد ضد زنگ
ایمپلنت تیتانیوم
بیش از 95% درصد از ایمپلنت‌های دندانی امروزی از آلیاژهای تیتانیوم ساخته شده اند؛ که حتی بعد از 10 سال، میزان موفقیت این ایمپلنت‌ها به بیش از98% درصد می رسد. از زمانی که ایمپلنت‌های دندانی تیتانیومی مورد استفاده قرار گرفته‌اند، هنوز هیچ گزارشی مبنی بر آلرژی نسبت به این فلز گزارش نشده است. با این وجود، برخی افراد آلرژی یا حساسیتی نسبت به فلزات دارند.
به طور معمول جنس پایه ایمپلنت که در استخوان فک کار گذاشته می شوند؛ از جنس فلز تیتانیوم می باشد؛ که شامل مزیت هایی از جمله موارد زیر می باشد:
- سازگاری بالای فلز تیتانیوم با بدن انسان
- تسریع فرآیند جوش خوردن آن با استخوان فک به دلیل سازگاری که با بدن انسان دارد.
- استحکام و طول عمر بالا
ایمپلنت زیرکونیا
برای کاستن نگرانی‌هایی مانند حساسیت و آلرژی به فلزات برای دسته ای از افراد، تحقیقات بیشتری توسط چند شرکت انجام گرفت و نتیجه‌ی آن طراحی و ساخت ایمپلنت‌های عاری از فلز شد. این نتیجه‌گیری منجر شد تا از ماده دیگری بنام زیرکونیا استفاده کنند. زیر کونیا شبیه به الماس است. زمانی که کاشت ایمپلنت در دندان های جلویی باشد؛ آن گاه جنبه زیبایی دندان ها اهمیت زیادی پیدا میکند. حتی اگر کاشت ایمپلنت در دندان های جلویی هم نباشد؛ بعضی از افراد به جنبه زیبایی کاشت ایمپلنت خیلی اهمیت میدهند.
زمانی که از پایه ایمپلنت تیتانیومی استفاده می شود؛ ممکن است به مرور زمان سایه تیره از زیر تاج سرامیکی دندان به نظر بیاید؛ که برای حل این مشکل پایه های ایمپلنت سرامیک سفید رنگ از جنس زیرکونیا (دی اکسید زیرکونیوم) ساخته شدند که اتفاقا طرفداران زیادی نیز پیدا کرده است. برای استفاده از زیر کونیا در دهان آن را به شکل اکسید زیر کونیا درست کرده اند. اکسید زیر کونیا از مواد مختلفی ساخته شده است که در نهایت سفید و به شکل سرامیک می باشد.
دلایل انتخاب پایه های زیرکونیا به شرح زیر می باشد:
- سازگاری بالای جنس زیرکونیا با بدن انسان
- این ماده رسانای گرمایی نیست.
- مقاومت بالا بدبن معنا که هیچ فرسودگی و سایشی در زیرکونیا به وجود نمی‌آید.
- زیبایی بیشتر آن به دلیل سفید رنگ بودن، در واقع هیچ رنگ تیره‌ای از این ماده در دندان‌ها دیده نمی‌شود.
- احتمال وجود آلرژی در زیرکونیا به نسبت بسیار کمتر از جنس تیتانیوم است.
- هیچ جریان فیزو الکتریکی بین فلز ناهمسان در دهان وجود ندارد.
ایمپلنت تیتانیوم بهتر است یا زیرکونیا
هر دو فلز می‌توانند با یک میزان موفقیت با استخوان پیوند خورند و یکپارچه شوند، به شرطی که دستورالعمل‌ها به درستی رعایت شوند. برخی بیماران از ایمپلنت‌های تیتانیومی استفاده می‌کنند که هنوز بعد از 20-35 سال به خوبی به کار خود ادامه میدهند. دندان پزشکان می‌تواند با زیرکونیا نیز به این موفقیت دست یابند، اما تا وقتی که آزمایشاتی بروی این ماده برای این مدت دوام و طول عمر و ماندگاری ایمپلنت انجام نگرفته است، چیزی در مورد آن نمی‌دانند.
در ادامه به تفاوت هایی در مورد ایمپلنت های تیتانیوم و زیرکونیا پرداخته ایم:
1- ایمپلنت‌های تیتانیومی نسبت به نوع زیرکونیا تطبیق‌پذیری و کاربرد بیشتری با دندان‌های نهایی و نیز انعطاف‌پذیری با جراحی کاشت ایمپلنت دارند؛ زیرا می‌توانند از سیستم‌های یک قطعه‌ای یا دو قطعه‌ای ساخته شوند. در سیستم‌های دو قطعه‌ای، ایمپلنت جانشین ریشه می‌شود و کلاً در سطحی از استخوان اصلی فک قرار می‌گیرد.
2- از طرف دیگر ممکن است ایمپلنت‌های از جنس زیرکونیا (بدنه و پست یا اباتمنت ایمپلنت) از یک بخش تشکیل شوند. بنابراین تنها گزینه برای مبحث کاشت پروتز این است که دندان‌ها در جای خود چسبانده شوند. ثانیاً شانس بسیار کمی برای خطا کردن وجود دارد (باید بسیار دقت کرد تا یک ایمپلنت در موقعیت یا زاویه‌ای اشتباه قرار نگیرد). بنابراین جراحی کاشت ایمپلنت و حجم استخوان کاملاً اساسی هستند.
3- با ایمپلنت‌های تیتانیومی متخصصین دندان‌پزشکی اغلب قادر میشوند تا ایمپلنت را در استخوان قرار دهند، آن را زیر لثه دفن کنند و همزمان آن ناحیه را پیوند بزنند. در صورت انجام ایمپلنت زیرکونیومی که دربالای لثه‌ها قرار می‌گیرد، توانایی انجام پیوند کاهش می‌یابد یا حتی خطرناک می‌باشد، و ممکن است نیاز باشد که یک جراحی مجزایی برای آماده سازی صد در صدی استخوان انجام گیرد.
4- در هر دو نوع ایمپلنت، قبل از قرار دادن دندان‌های نهایی، برای جوش خوردن استخوان یا رشد آن بروی ایمپلنت به چند ماه دوره ی تسکین نیاز است. این دوره‌ی تسکین با وجود ایمپلنت‌های زیرکونیای یک بخشی، می‌تواند به مهارت بیشتری نیاز داشته باشد. زیرا دندانپزشکان نمی‌توانند ایمپلنت را در زیر بافت لثه بپوشانند. اگر فشار یا حرکتی در ایمپلنت وجود داشته باشد، فرآیند پیوند استخوانی رخ نخواهد داد.
5- استحکام ایمپلنت‌های تیتانیومی بیشتر است. دندانپزشکان دیگر انتظار شکستگی ایمپلنت‌های تیتانیومی را ندارند. زیرا در ایمپلنت‌ها از آلیاژهای آن استفاده می‌کنند
6- امکان شکستن در ایمپلنت‌های زیرکونیا وجود دارد. اگر این اتفاق رخ دهد، معمولاً تنها گزینه برداشتن آنها می‌باشد که این کار می‌تواند نقص بزرگی را در استخوان ایجاد کند. خطر شکستن ایمپلنت‌هایی با قطر کمتر(3.25 میلی‌متر) بالاتر خواهد بود.
جمع بندی
دندانپزشکان برای آنکه بتوانند ایمپلنت را بسازند از مواد مختلفی برای ساخت آن استفاده کردند. تیتانیوم در برابر فلز های دیگر برتری بیشتری داشت زیرا هم ماده ای مفید می باشد و هم حساسیت زا نیست. تا به امروز استخوان فک هیچ بیماری نسبت به آلیاژ تیتانیوم حساسیت نشان نداده است. در صورتی که بسیاری از فلزات دیگر نظیر نیکل برای افراد ایجاد حساسیت کرده است.
